Değerler Üzerine Sorular

Hayatta önceliklerimizi neye göre belirleriz?

Diyelim ki bir karar verdiniz ve hayatınızdaki öncelikleri bir sıralamaya soktunuz. Sıralamamız varsayalım ki şöyle olsun;

Ailem

Arkadaşlarım

Sağlığım

Özgürlüğüm

Kariyerim

Hobilerim

Bu sıralamayı günlük hayata nasıl uyarlıyoruz? Bugün saat 27 Nisan 2022, 22:33 saatinde şu anda ne yaptığım ve ne yapmadığım aslında bu önceliklerin bir sıralaması olması gerekmez mi? Peki ben geri kalan tüm her şeyi bırakıp bu satırları yazarak aslında öncelik sıralamama uymamış olmuyor muyum? Şu an yazı vb. gibi saçma şeyler ile uğraşmayı bırakıp ailem dediğim insanlarla daha fazla vakit geçirmek için çabalamam gerekmez miydi? Ailemle ne kadar zaman geçirirsem yeterli zaman sayılır? Onlarla zaman geçirmek için ne kadar çabalamam yeterli çabadır? Birinci önceliğim ailem ise her ama her durumda ailemi ön plana koymam mı gerekir? Örneğin 3. Sıradaki sağlığımın bozulabileceği bir durumla karşılaşsam yine de ailemi ön plana koyar mıyım? Koymalı mıyım? Siz olsanız koyar mıydınız? Koyuyor musunuz? Örneğin sağlığımı ne kadar riske atmam normaldir? Aile için böbreğini vermek normal karşılanabilir, ama ailem için ölmem gereken bir durum olsa hala bunu yapar mıyım?

Gördüğümüz ve hissettiğimiz üzere günlük hayattaki her aksiyonumuz aslında bir değerler sıralaması. Ancak bu sıralamanın sabit olması mümkün değil. Düşüncemizde sabit olsa dahi her aksiyonda aynı şekilde kalması mümkün değil. Rutinler, aciliyetler, zorunluluklar ve bize bağlı olmayan durumlar var. Dolayısıyla her aksiyonumuzu tek tek hesaplayarak ve değerlerimizin önceliğine uygun davranarak yapmamız imkansız. Peki üzerinde düşünmezsek ve yalnızca içimizden geldiği şekilde davranırsak davranışlarımız eninde sonunda değerlerimizi yansıtır mı? Düşünerek bulduğumuz değer sıralamasından farklı şekilde davrandığımız görülürse gerçekte değer önceliklendirmemizin hangisi doğru demektir, düşündüğümüz mü uyguladığımız mı?

Uyguladığımızın bilincinde değilsek ve yaptıklarımızdan sürekli pişmanlık duyuyorsak değer verdiğimiz veya vermek istediğimiz şeyleri ön plana alamıyorsak bu bizim yanlış yaptığımız anlamına mı gelir? Diğer yandan tamamen düşüncelerimizle bulduğumuz değer yargılarının bize ait olduğuna emin miyiz? Ne kadarı içinde yaşadığımız toplumdan, ne kadarı din ve geleneklerden, ne kadarı aile ve yakın çevreden, ne kadarı maruz kaldığımız diğer kişilerin görüşlerinden oluşuyor?

Sonucunda ortaya çıkan bulamaç mı bizi biz yapan? Peki öyleyse bunların neredeyse hiçbiri üzerinde kontrol sahibi değilken ortaya çıkan bulamaç ‘ben’ in düşünce ve davranışlarından nasıl sorumlu olabiliyorum?

27.04.2022